چکیده مقاله دکتر سیف زاده و نقیب زاده در مجموعه مقالات کتاب دولت مدرن در ایران (انتشارات دانشگاه مفید)
چکیده مقاله «نگاهی جامعه‌شناختی به ساخت دولت در جمهوری اسلامی ایران»، اثر حسین سیف‌زاده
در این مقاله با رد نظریهای كه احیای ایدئولوژی اسلامی را در دولت جمهوری اسلامی صرفا جریانی مدرن محسوب كردهاند، این نتیجه حاصل شده كه شكلگیری حكومت اسلامی در ایران تجدید ساخت الگوی تاریخی قدرت در دولتهای اولیه اسلامی است. در واقع جمهوری اسلامی، الگوی دولت آرمانی اسلام را در عصر پیامبر احیا كرده است و از این لحاظ یك دولت قرآنی است.
سپس نویسنده با تبیین ویژگیهای دولت سنتی و مدرن به نتیجه دیگری میرسد مبنی بر اینكه دولت جمهوری اسلامی یك الگوی متمایز و استثنایی در جهان معاصر است. در سه عرصه ساخت قدرت، اعمال قدرت و منابع مشروعیت. این دولت تركیبی از سنتی و مدرن است. حاكمیت در دولت اسلامی همچنان منشا استعلایی دارد و حكومت با ابزارهای اعمال قدرت سنتی این حاكمیت را منعكس میكند. بنابراین جمهوری اسلامی ماهیتا با دولت مدرن سازگاری ندارد.
چکیده مقاله «مطالعة تطبیقی تحول دولت مدرن در غرب و ایران»، اثر احمد نقیب‌زاده (ص163-190)
دولت مدرن از نظر بسیاری از جامعهشناسان معاصر پدیده كاملا جدیدی است كه مقدمات نظری آن در نیمه دوم قرون وسطی در حوزه فرهنگی مذهب كاتولیك فراهم آمد. در این مقاله زمینههای شكلگیری و تحولات مفهومی دولت مدرن در غرب و ایران با تاكید بر دوره مشروطه بررسی شده است.
نویسنده معتقد است باید با استقرار دموكراسی واقعی به اهداف دولت مدرن جامه عمل پوشید. دموكراسی واقعی در پرتو گسترش آموزش، بهبود اقتصاد، توسعه ارتباطات و شكلگیری نهادهای دموكراتیك و احزاب محقق خواهد شد. نویسنده وضعیت دموكراسی را به عنوان ملموسترین شكل دولت مدرن در عصر مشروطه، دوره رضاشاه و انقلاب اسلامی مطالعه كرده است.